We hebben er allemaal wel eens van gehoord, een Houten Aquarium. Voor de meesten klinkt dit niet goed, een aquarium moet van glas zijn. Ik heb er de laatste jaren erg veel over gelezen, en ik heb uiteindelijk besloten om er gewoon eens een te maken.
Het idee van een houten aquarium
Eigenlijk is het heel simpel, je maakt een houten kist, je zaagt een gat in de voorkant en de bovenkant voor de voorruit en de deksel, en je zorgt dat de ‘kist’ water dicht is. En dat is eigenlijk de truc. Hout is natuurlijk niet waterdicht De coating, om het even simpel te zeggen de verflaag, maakt de kist waterdicht.
De voor- en nadelen van een houten aquarium:
- Hout is veel lichter, hoe groter het aquarium, hoe groter het verschil met een vergelijkbare glazen bak wordt.
- Eenvoudiger te verwerken, een zaag (of netjes voor laten zagen bij de lokale bouwmarkt) een schroevendraaier, wat lijm, siliconenkit.
- Minder gevoelig voor beschadigingen; Hout kan beter tegen een stootje dan glas.
- Veel meer vormen mogelijk dan met glas, hout is relatief makkelijker te verwerken en er is gewoonweg meer mogelijk.
- De binnenbak is tevens de buitenbak.
- De waterdichte laag is dunner dan bij een glazen bak, dus voorzichtiger zijn.
- De prijs van een houten bak is duidelijk lager.
Hoe ga je te werk bij een houten aquarium
Ik wilde een klein bakje, 100-40-40 met aan de zijkant een ruimte voor een filter, voorschakel apparaten, etc. Elke bouwmarkt heeft tegenwoordig ‘betonplex’ in het aanbod. Betonplex is eigenlijk een plaat multiplex, die aan beide kanten voorzien is van een laag kunsthars, zwart of bruin kleurig. De kwaliteit is afhankelijk van de kwaliteit van de multiplex plaat zelf, en de dikte van de kunsthars laag. Aangezien ik de grenzen van ‘de houten bak’ wilde testen, ben ik gegaan voor de laagste kwaliteit, het kan dus alleen maar beter worden. Let er wel even op dat er geen grote beschadigingen in de plaat zitten.
De plaat van 244-122 heb ik bij de lokale bouwmarkt als volgt laten zagen :
- 5 Stroken van 40-122 (je houdt dus ongeveer 20 cm over) boven, onder, voor, achter, een een strook uiteindelijk voor de zijkanten, en het tussenschot.
- 1 strook heb ik weer laten zagen in 36,2-36,2, 36,2 (Je houd dus ongeveer 4 cm over), dus de zijkanten, en het tussenschot.
De meeste bouwmarkten zagen gratis, dus daar heb ik weinig werk aan gehad.
Het in elkaar zetten van de houten bak
De kunsthars laag is zeer hard, en glad, en zoals uitgewezen zeer goed bestand tegen zuren. Ik heb van het overgebleven hout verschillende testen gedaan om te zien wat de sterkste en beste manier van plakken is.
Ik heb op twee manieren een kopse kant op een kunsthars laag geplakt:
- Zonder een enkele behandeling,
- De kunsthars laag wordt licht geschuurd met fijn (300) schuur papier.
In beide gevallen met PUR hout lijm. In het eerste geval brak de verbinding af op de lijmlaag, in het tweede geval brak de verbinding af op de multiplex lagen. De tweede manier van plakken is dus duidelijk sterker.
Multiplex is sterk en zet relatief weinig uit, maar zet je te veel schroeven in de kopse kant dan breek je het als het ware open. Zeer zeker bij de lage kwaliteit zie je dan ook dat het multiplex licht opbolt. Het is dus belangrijk om de schroeven nooit te kort op elkaar te zetten, en voor te boren met een dun boortje. Voor mij werkte om de 15 cm schroeven uitstekend Ik gebruikte 5.5 cm lange spaanplaat schroeven, en boorde voor met 2 mm.
Om de waterdruk goed te verdelen, zeker belangrijk bij hogere bakken, heb ik om de 30 cm duvels (8 mm) geplaatst. Dit maakt het in elkaar zetten ook een stuk gemakkelijker. Terwijl de schroeven gezet worden, houden de duvels de platen netjes op hun plaats.
Ik leg dit verder in de tekst uit, maar nu is het belangrijk om oppervlakken, die aan de binnenkant van de bak zichtbaar zijn, HEEL licht met heel fijn schuurpapier (400-800), ongeveer 0.5 cm naar binnen toe te schuren, net even het oppervlak breken.
De zijkanten worden boven op de bodem geplaatst, dit om maximale sterke (en drukverdeling) te krijgen. De voor en achterkant (en tussenschot) worden tussen de voor en achterkant geplaatst, dit alleen maar om esthetische redenen (De voorkant wordt gladder en als je de precies werkt hoef je geen hoeklatjes te plaatsen om de randen netjes af te werken).
De PUR houtlijm schuimt en droogt in ongeveer 6 uur. Onmiddellijk na het schroeven de uitpuilende lijm verwijderen, en na +/- 2 uur controleren, en eventueel de nieuwe resten verwijderen. De lijm werkelijk fantastisch. Zeker op je handen, je hebt er een hele week lol van. De enige manier om te verwijderen is met Aceton, ook eventueel uit kleren.
De bovenkant plakken we nog niet. Eerst zagen we het gat in de voorkant. Om splinteren van het hout, en dus onnodige beschadiging aan het kunsthars, te voorkomen, plak je crêpe plakband over de zaagsnede. Gemeten vanaf de binnenkant, heb ik 5 cm vanaf de bodem, en 5 cm links en rechts, 12 cm vanaf boven vrijgelaten. Ik heb een fijn, breed, decoupeerzaag gebruikt, met een uitstekend resultaat. Hetzelfde proces voor de deur van de pomp kast, met een paar deklatjes heb je een perfect passend deurtje.
Vanaf hier zijn er twee mogelijkheden, afhankelijk van de keuze van de deksel. Om er voor te zorgen dat de bak over de lengtes niet gaat bollen, moet deze over de gehele lengte versterkt worden. Het mooiste is dit als het met de bovenkant gedaan wordt.
Optie 1
Je kunt de bovenkant, net als de onderkant lijmen/schroeven en er met de decoupeerzaag een perfect passende deksel in zagen. Dit geeft het mooiste effect. Denk eraan dat het gat groter moet zijn als het gat in de voorkant, anders is het onmogelijk de voorruit te plaatsen.
Omdat je in dit geval de voorruit niet volledig kunt laten passen (links, rechts) heb ik besloten om het anders te doen, met nog wat voordelen op de koop toe.
Optie 2
Ik heb van de bovenkant, welke dus perfect past, twee stroken van 7 cm gezaagd, en deze met duvels, lijm, en een paar schroeven, in de lengte voor en achter gezet. Het overgebleven stuk past dus perfect als een deksel die over de gehele lengte opengaat. Een voordeel bleek dat de pomp kast ook van bovenaf toegankelijk is.
In principe is de bak nu af. Tijd om weer naar de lokale bouwmarkt te stappen en siliconen kit (zonder schimmelwerende middelen) te halen. De zijkanten zijn dus waterdicht door de kunsthars laag, echter de lijm naden zijn niet perse waterdicht. De kunsthars is zeer zuur bestendig. Het azijnzuur in de siliconen heeft dus weinig kans het oppervlak aan te ruwen en de kit een goede hechting te geven. Zoals al eerder aangegeven, hebben we de randen zeer licht geschuurd met zeer fijn schuurpapier (400-800) dus de siliconen kit hecht zich dan veel beter op de kunsthars. De binnen kanten worden dus met siliconen kit afgekit om lekken te voorkomen (volgens dezelfde techniek als een glazen bak).
In alle gevallen glas en hout ontvetten met spiritus !!
De glazen voorkant heb ik op maat gesneden zodanig dat hij net iets kleiner is. Het contact oppervlak weer zeer licht schuren, siliconenkit er op, en de glasplaat er in plakken. Leg de bak op z’n voorkant, en net als het plaatsen van tegels, druk en schuif, links rechts voor achter, de glasplaat zodanig dat de siliconen goed verdeeld is. Smeer de zijkanten goed af, en zet iets zwaars op de glasplaat totdat de siliconen kit droog is. Zorg ervoor dat de glasplaat aan de onderkant NIET op de bodem staat, maar op de siliconen kit. Het scheelt heel wat pleisters dat de randen van het glas geschuurd worden voordat de plaat geplaatst word.
Na de noodzakelijke droogtijd (enkele dagen om de siliconen goed te laten uitharden), is de bak klaar. Ik heb de bak nu ongeveer 4 maanden er tot nu toe voldoet hij uitstekend.
Nog nieuwe ideeën
Ik heb nog wat ideeën die ik zelf niet getest heb, maar wel mogelijkheden hebben. Om de robuustheid van de harslaag te verbeteren, de kopse kanten waterdicht te maken, en om de bak eventueel een zwarte (onderwater) en witte (in de kap) kleur te geven kan er met de hand nog 1 of 2 lagen kunsthars (Twee componenten Epoxy verf) aangebracht worden. Dit geeft ook de mogelijkheden om een overloop te maken, gaten voor af en aanvoer van water te maken en deze goed af te dichten. Zeker voor grotere bakken goed om te onthouden. Mijn volgende project wordt in ieder geval een Aquarium van 2.50*1.00*0.70m (in een niet standaard vorm).
Bron: Met dank aan Rob Ghielen
Dit artikel is geschreven door de vorige eigenaar van aquariumhobby.nl. Omdat dit artikel veel mensen heeft geholpen met hun aquarium hebben wij dit weer live gezet. Mochten hier vragen over zijn kan er via het contactformulier contact opgenomen worden.